| [Home] | Wstęp | Drzewo | Wykaz osób | Harklowa | ks. Michał | Dom Ślebarskich | Konstanty | XIX - XX wiek |


O Harklowej koło Nowego Targu skąd wywodzą się Ślebarscy

Kościół w Harklowej 2010
Kościół w Harklowej 2010
Harklowa, 2010, na tle zachodzącego słońca widoczne Tatry
Harklowa, 2010, na tle zachodzącego słońca
widoczne Tatry
Harklowa, 2010, wnętrze kościoła
Harklowa, 2010, wnętrze kościoła
Oświęcim, Kościół WNMP
Harklowa 2010, kard. Dziwisz dokonał konsekracji
odnowionego kościoła pw Narodzenia NMP
Chrześcielnica 1630
Chrześcielnica z 1731 roku

Pierwsze zapiski o wsi Harklowa pochodzą z pierwszej połowy XIV wieku.

Harklowa została założona w 1335 roku przez sołtysa o nazwisku Harthlem, prawdopodobnie od tego nazwiska wywodzi się nazwa wsi. W dokumentach (1335 r.) pojawia się jako osada rycerska Harthlem. W XIV w. Harklowa pojawia się również w dokumentach pod nazwą "Phyfer". Od XVI wieku właścicielami wsi Harklowa były kolejno rodziny szlacheckie: Rogowskich, Lubomirskich, Janickich, Cisowskich, Radeckich i Krobickich. Krobiccy byli spokrewnieni z Tetmajerami z Ludźmierza. W Harklowej urodził się Włodzimierz Tetmajer (1861 r.), przyrodni brat Kazimierza Przerwy-Tetmajera, znany malarz, utrwalony przez St. Wyspiańskiego w Weselu jako Gospodarz. W XIX w. Józef Wrocławiak (wójt Harklowej) wykupił dwór i majątek, który w 1873r. został rozparcelowany chłopom.

Parafia w Harklowej powstała w pierwszej połowie XIV w. z fundacji rycerskiej, co wiązało się z lokalizacją wsi na prawie niemieckim. Ecclesia de Phyfer wzmiankowana jest w 1350 r. [M. Kornecki, "Gotyckie kościoły drewniane na Podhalu", Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987]. Harklowa jest parafią obejmującą jeszcze wsie Szlembark i Knurów. Kościół wzniesiono najprawdopodobniej około r. 1500, opierając się na wzorcach z Dębna. Z najstarszych zachowanych relacji (protokół z wizytacji z lat 1607 - 1608) wynika, że był to wówczas kościół drewniany, kryty gontem, posiadał wieżyczkę na sygnaturkę, oraz wieżę-dzwonnicę. Istniały w tym czasie trzy ołtarze. Zabytkowy kościół p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny zachował się do dziś. Był wielokrotnie odnawiany. W r. 1728 odnowiony staraniem ówczesnego proboszcza, kościól wyposażony już był w organy (obsługiwane przez organistę), a na wieży były dwa duże dzwony. W 1737 roku kościól otrzymał nową polichromię staraniem ks. Jacka Antoniego Ochalskiego.

Kościół z Harklowej stanowi charakterystyczny przykład drewnianej budowli w zrąb, pokryty gontem. Dominującym elementem bryły kościoła jest XVII-wieczna izbicowa wieża zwieńczona ostrosłupowym hełmem. Całą świątynię otaczają otwarte soboty. Teren przykościelny otoczony jest murowanym ogrodzeniem, które od strony zachodniej miało chronić kościół od powodzi (w pobliżu płynie rzeka Dunajec). Do świątyni prowadzą dwie murowane bramy z hełmami kopułowymi. W skład wyposażenia świątyni wchodzi pięć ołtarzy. W ołtarzu głównym umieszczone są obrazy z XVI-wiecznego gotyckiego tryptyku (z pierwotnego wyposażenia kościoła) przedstawiające Rodzinę Świętą. Ołtarze boczne pochodzą z XVII w.: Matki Boskiej Częstochowskiej z obrazem Św. Franciszka z Asyżu i Św. Kingi, oraz barokowy ołtarz Św. Krzyża z obrazem Św. Teresy, Św. Stanisława Kostki i Św. Anny.

Przy bocznym ołtarzu po prawej stronie kościoła jest kamienna chrzcielnica z 1731 roku. Na wyposażeniu kościoła są również feretrony. W jednym z feretronów zidentyfikowano gotycką rzeźbę Matki Boskiej z Dzieciątkiem z około 1400 r. Jednak rzeźba była z czasem w znacznym stopniu rekonstruowana i przemalowywana. Ciekawa jest zachowana do dziś polichromia - na stropie babińca zachował się fragment z początku XVI w. Malowana według specjalnych matryc, zwanych patronami, przedstawia motywy roślinne i geometryczne oraz sceny figuralne. Ornamenty roślinne na polichromii (1931) w nawie nawiązują do polskiego modernizmu.

W 1870 roku Jan Ślebarski ufundował monstrancję dla kościoła w Harklowej, której odnowienie sfinansowali Agnieszka i Andrzej Ślebarscy w 2010 roku.

Szlembark należy do parafii w Harklowej. W latach 80. XX wieku mieszkańcy wsi własnymi siłami, a także przy wydatnej pomocy rodaków z USA wybudowali kościół pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny. W tej świątyni posługi duszpasterskie sprawuje ksiądz proboszcz z Harklowej. Wieś Szlembark wiąże się z osadnictwem klasztoru klarysek, które w roku 1326 założyły wieś Maniowy. Z nazwy Szlembark można wnioskować, że założyciel wsi był pochodzenia niemieckiego. W wieku XVI dobra te weszły w skład majątku Harklowa. Mieszkańcy Szlembarku zajmowali się rolnictwem, również przepalaniem drewna na węgiel drzewny. Najprawdopodobniej, z tego powodu kilku Szlembarskich (Ślebarskich) używało wymiennie nazwiska Smolarczyk.


| [Home] | Wstęp | Drzewo | Wykaz osób | Harklowa | ks. Michał | Dom Ślebarskich | Konstanty | XIX - XX wiek |