Wspomnienie o ks. kanoniku Michale Ślebarskim proboszczu oświęcimskim w latach 1825 - 1856

Kościół we Włosienicy (1997)

Oświęcim, Włosienica, fragment ołtarza

Oświęcim, Dom Ślebarskich (1997)

Oświęcim, Karczma Wywalicha (1997)

Wykaz proboszczów Oświęcima
następny po ks. Michale był
ks. Mikołaj Bahr, krewny Ślebarskich

Pierwsze wzmianki o murowanym kościele w Oświęcimiu pochodzą z 1440 roku.

Oświęcim, Kościół Wniebowzięcia NPM

Kaplica ufundowna przez księdza Michała,
z prawej strony widać grób Stanków
(patrz poniżej).

Wspomniany wyżej grób Stanków,
Klary (z domu Ślebarskiej) i Jakóba.

Tablica na kaplicy upamiętniająca ks. Michała.

Zniszczony przez pożar, został odbudowany w 1529 r., jak świadczy napis nad wejściem do zakrystii. W czasie najazdu Szwedów kościół był spalony wraz z aktami kościelnymi. Przy ponownej restauracji zmieniono sklepienie, wieżę kościelną i nakryto kościół drewnianym dachem. Probostwo oświęcimskie należało do najbogatszych w kraju, oprócz dochodów z otaczających gmin, proboszczowie otrzymywali wieś Włosienicę na własność dziedziczną. Probostwo miało w posiadaniu także liczne fundacje.

W roku 1825 probostwo obejmuje ks. kanonik Michał Ślebarski.
Michał Ślebarski urodził się 3.08.1790 w Harklowej. Trzydzieści lat jego posługi kapłańskiej w Oświęcimiu to czas prawdziwego rozkwitu tej parafii. Większość inwestycji ks. Ślebarski pokrywał własnym kosztem, m. in. odrestaurował kościół parafialny, odnowił organy, zakupił ornaty i cenny sprzęt liturgiczny, wybudował też murowane ogrodzenie wokół kościoła, które zburzyli hitlerowcy w czasie II wojny światowej. Proboszcz Ślebarski był również zasłużonym dla miasta Oświęcim, m. in. w 1835 r. ufundował dzwon do zegara Urzędu Miasta. Wielka Encyklopedia Powszechna (Warszawa 1865r, 1908r) pod hasłem Oświęcim wymienia ks. Michała Ślebarskiego jako fundatora ołtarza głównego w kościele parafialnym. W 1843 roku zniecierpliwiony opieszałością sponsorów postanowił z własnych funduszy pokryć budowę murowanego kościoła filialnego we Włosienicy. Opłacił też pełne wyposażenie kościoła i ołtarze, ambonę, ławki, organy a także szaty liturgiczne.

W latach 1835-1836 wybudował okazałą kamienicę usytuowaną w Rynku miasta, zwaną Domem Ślebarskich, w której gromadził liczne dzieła sztuki, meble, obrazy i bogatą bibliotekę. Przez dom Ślebarskich, którego część wynajmowano lokatorom, przewinęła się cała galeria ciekawych postaci, do najwybitniejszych zaliczyć można Leona Szuberta, znanego rzeźbiarza (jego epitafium jest w kościele parafialnym) i jego brata – Awita, który był jednym z pierwszych i zarazem najwybitniejszych fotografików krakowskich.

W latach 30-tych XIX w. ks. Michał wybudował dla podróżnych zajazd murowany Wywalicha z karczmą i stajniami.

Niezwykle cenną inicjatywą ks. proboszcza Michała Ślebarskiego było notowanie ważniejszych wydarzeń w parafii w Liber Memorabilium Ecclesiae Parochialis Oswiencimensis, które miały miejsce od 1830 r. Ta księga do dziś jest źródłem wielu ważnych informacji dla historyków. Ks. Michał Ślebarski był bardzo praktycznym człowiekiem o dużym zmyśle organizacyjnym, jednocześnie zaś wrażliwym, estetą i człowiekiem wielkiego serca, z poczuciem sprawiedliwości. 5 września 1831 r. żołnierz ze straży kordonu strzelał do bawiących się nad stawem dzieci, wydarzenie miało miejsce w okresie epidemii cholery, a żołnierze byli sprowadzeni do miasta w celu zabezpieczenia rygorów sanitarnych. Ks. Ślebarski był przypadkowym świadkiem tego zdarzenia. Kiedy stanął w obronie dzieci, żołnierz wystrzelił w jego stronę i ranił go.

Ś.p. Michał Ślebarski, proboszcz oświęcimski, fundator kościoła murowanego we Włosienicy, zmarł 20.01.1856 w Oświęcimu. Spoczywa w kaplicy, z jego woli wybudowanej na cmentarzu parafialnym w Oświęcimiu. Kaplica została ufundowana przez rodzinę Ślebarskich, których prochy spoczywają również pod kaplicą.

akt zgonu ks. kanonika Michała Ślebarskiego 20.01.1856 roku

W późniejszych zapiskach w "Liber Memorabilium" wspominano ks. Michała Ślebarskiego:
"W r. 1825 proboszcz X. Michał Ślebarski kościół Oświęcimski objął w zarząd. Podczas 30 letniego swego pobytu tutaj odrestaurował on kaściół parafialny, z gruntu wymurował kościół we Włosienicy , obmurował cmentarz - sprawił wiele przyborów kościelnych - na co z własnych funduszów kilkanaście tysięcy złr wyłożył, jak to następnie w jego własnoręcznych spiskach umieszczone"

"Roku Pańskiego 1856 zakończył życie s.p. Michał Ślebarski, proboszcz Oświęcimski w 65 roku swego wieku, fundator Kościoła nowomurowanego w Włosienicy, przewodniczył tej parafii lat 23 (przypis: poprawnie 30 lat). Tożsamo wystawił wspaniałą kamienicę narożną w rynku tudzież folwark czyli karczmę murowaną z pobudenkami pobocznymi Wywalichą zwaną. We wsi Włosienicy stodołę o murowanych filarachi chlewy czyli stajnie dla bydła rogatego z drzewa (przypis: w pierwszej połowie XIX wieku w Oświęcimiu dominowało budownictwo drewniane, prawie wszystkie zabudowania spłonęły w pożarze w 1863 r). Był to kapłan wielkiej zdolności co się tyczy ekonomiki, zostawił wielką substancyję, ..., która przeszła na sukcesorów jego familii."